Bijna dertig jaar had ik niet aan de Achterdam gedacht, die steeg in de Alkmaarse binnenstad voor sekswerkers. De hoerensteeg noemden we die toen, hoewel ik destijds nauwelijks een beeld had van wat dat inhield. Op internet kwam nieuwsbericht voorbij: ‘Alkmaarse sekswerkers op Achterdam mogen geen kerstverlichting ophangen’. Een foto bij het artikel van de steeg die de afgelopen dertig jaar net zo min van aanzicht veranderde als het vele decennia daarvoor deed.
Ik dacht terug aan die tijd. Na schooltijd fietsten we met een groepje naar de stad, naar de feestwinkel. Om klaperwten te halen, kleine balletjes die je tegen een muur smeet waarna een kleine knal te horen was en vervolgens gevloek van degene die op dat moment voor die muur zat. En trektouwtjes die we bij mensen zo aan de voordeur plakten dat-ie afging zodra de deur openging. Aanbellen, wegrennen, van een afstandje kijken. En lachen. Maar vooral wilden we stinkbommen hebben. Kleine ampullen met een gele vloeistof die een hele ruimte naar rottende eieren liet stinken zodra het glas brak. We daagden elkaar uit om de flesjes door open ramen bij mensen naar binnen te smijten, maar ik geloof niet dat iemand van ons het ooit aandurfde. Wat we er dan wel mee deden weet ik niet meer. Een keer was er een kapotgegaan in de kleedkamer van de gymzaal. Ik had het niet gedaan, maar kreeg wel de schuld.
De tochtjes naar de stad waren nooit compleet zonder een bezoek aan de Achterdam. Aan het begin van de steeg bleven we staan en duwden elkaar dan een beetje de steeg in. Wie durft. Uiteindelijk liepen we er een voor een doorheen en weer terug, aangemoedigd door de anderen. Iedereen keek meer naar z’n schoenen dan naar de ramen en de vrouwen daarachter, maar we kwamen allemaal terug met de grootste verhalen. ‘Ze hebben bijna geen kleren aan!’
De Achterdam is ‘niet representatief’, staat in het nieuwsbericht. Daarom mag de steeg in tegenstelling tot de rest van de binnenstad geen kerstverlichting. Vijf jaar geleden hadden de sekswerkers het dan zelf maar geprobeerd, maar al na het derde snoer met lampjes klopte de gemeente op het raam, de reglementen in de hand. Mag niet, weghalen.
Ook dit jaar moet de Achterdam het zonder kerstverlichting doen. Blijft de steeg een smoezelig achterafsteegje in een verder feestelijk verlichte historische binnenstad. Een steeg die door het stadsbestuur krampachtig wordt weggestopt. Je ziet de mannen en vrouwen achter dit besluit bijna zitten. Representatieve mensen, met representatieve kapsels en representatieve kleren, die na een representatieve werkdag terugkeren naar hun representatieve gezin in hun representatieve woning met een representatieve kerstboom en representatieve lampjes voor het raam. Lampjes, anders dan rode, zijn voor representatieve mensen. Niet voor die lui op de Achterdam. Ze hebben er immers bijna geen kleren aan.